مطالبی در مورد بـــرق

در صورتی كه جریان در مسیر درست در مدار الكتریكی جاری نشود، جریان خطا نام خواهد داشت. این جریان ممكن است از طریق اتصال بدنه به زمین جاری شود یا از مدار اصلی بگذرد؛ اگر میزان این جریان، بیش تر از حد مشخص مدار باشد، آن را اتصال كوتاه یا اضافه بار گویند. در حالت اتصال كوتاه، دو نقطه ای از مدار كه نسبت به هم دارای ولتاژ هستند، به هم اتصال می یابند( توسط یك مقاومت بسیار كوچك ) و در حالت اضافه بار تعداد مصرف كننده ها بیش تر از مقدار مجاز آن ها می شود.

برق گرفتگی چیست؟

اگر جریان برق از بدن انسان یا حیوان بگذرد، برق گرفتگی ایجاد می شود. ممكن است اندازه جریان عبوری از بدن محسوس نباشد كه در این صورت برق گرفتگی قابل تشخیص نیست. اما در صورتی كه میزان جریان عبوری زیاد شود، ابتدا شوك به بدن وارد شده و در صورت زیادتر شدن جریان، قطع ضربان قلب - ایست تنفس و در نهایت مرگ مغزی ممکن است برای فرد اتفاق بیفتد.

برای جریان متناوب ١٥ میلی آمپر و برای جریان مستقیم 60 میلی آمپر، ولتاژ متناوب ٦٥ ولت و ولتاژ مستقیم ٤٥ ولت است.

منظور از افت ولتاژ چیست؟

می دانیم كه هرگاه در یك مدار، جریانی از مقاومت عبور کند، در دو سر آن ولتاژی ایجاد می شود كه مطابق قانون اهم از حاصل ضرب میزان جریان عبوری از مقاومت در مقدار مقاومت به دست می آید. در شبكه ها علاوه بر مصرف كننده ها كه به نوعی مقاومت به حساب می آیند، مقاومت های ناخواسته دیگری هم وجود دارند كه سبب كاهش ولتاژ دو سر بار می شوند. مهم ترین این مقاومت ها همان مقاومت های سیم های حامل جریان است. مقاومت سیم ها با سطح مقطع آن ها نسبت معكوس و با طول آن ها نسبت مستقیم دارد؛ به عبارت دیگر با افزایش طول یا كاهش سطح مقطع یا هردو میزان مقاومت سیم ها زیاد می شود كه همین موضع، افت ولتاژ را زیاد می كند.

برای كاهش میزان افت ولتاژ یك سیستم باید تا حد امكان، مقاطع سیم ها را زیاد انتخاب كرد. البته برای این كار باید ابتدا میزان جریان عبوری از سیستم یا همان توان مصرفی را داشت. سپس با در نظر گرفتن طول مسیر سیم كشی و نیز درصد مجاز افت ولتاژ سطح مقطع مناسب را انتخاب كرد( محاسبه كرد) كه برای این كار از رابطه زیر استفاده می شود:

L طول مسیر سیم كشی، I اندازه جریان مصرفی، X اندازه هدایت مخصوص سیم كه برای مس، ٥٦ و برای آلومینیوم، ٣٥ است، DV اندازه در صد مجاز افت ولتاژ می باشد كه برای مصارف روشنایی ٥/١، برا ی موتورها ٣ و برای پست ها 5/0 درصد در نظر گرفته می شود، V هم ولتاژ شبكه است.

به كمك این رابطه، نمره سیم به راحتی قابل محاسبه است.

البته برای سادگی كار امروزه بیش تر از جداول انتخاب سیم استفاده می شود كه در این مورد باید به این نكته توجه داشت که اگر سیمی را از این جداول انتخاب كردید، حتما با توجه به فاصله مسیر سیم كشی، درصد افت ولتاژ آن را حساب كنید و پس از مقایسه با مقدار مجاز مشخص كنید كه انتخابتان صحیح بوده یا خیر.